Tsiku Lachilengedwe Padziko Lonse la 2024: Momwe mazira angathandizire dziko losangalala
29 May 2024
Ponena za magwero achilengedwe a zakudya zapamwamba - mazira ndi yankho!
Koma kodi mumadziwa kuti zimathandiziranso thanzi la mapulaneti? Umu ndi momwe…
1. Malo ang'onoang'ono a chilengedwe, kukhudzidwa kwakukulu kwa zakudya!
Poyerekeza ndi magwero a mapuloteni a nyama, mazira amafunikira madzi ochepa, nthaka ndi mpweya kuti apangidwe, pa 100g ya mapuloteni!1 Osati zokhazo, komanso mazira ali ndi zakudya zosiyanasiyana. Kafukufuku akuwonetsanso kuti kupanga mazira kumatulutsa mpweya wochepa wowonjezera kutentha kusiyana ndi magwero ena otchuka a mapuloteni.2

Kafukufuku waposachedwapa wasonyeza kuti akuluakulu ayenera kudya dzira tsiku ndi tsiku kuti alandire micronutrients yokwanira pamene akusangalala ndi zakudya zomwe zimakhala zokhazikika padziko lapansi.3 Kuonetsetsa kuti mumaphatikiza mazira muzakudya zanu kumathandizira thanzi lanu komanso thanzi la dziko lathu lapansi!
2. Mazira amatha kupangidwa nthawi iliyonse, kulikonse!
Nkhuku zimaikira mazira chaka chonse, padziko lonse lapansi.4 Kupezeka paliponse komanso kupezeka nthawi zonse kumachepetsa kufunikira kwa mayendedwe akutali komanso kuthandizira ulimi wokhazikika wakumaloko. Kudya zakudya zakumaloko, zanyengo zanyengo zimapindulitsa chilengedwe komanso kumalimbitsa ulimi wa anthu ammudzi.5

3. Kupititsa patsogolo ulimi wokhazikika
Alimi padziko lonse lapansi akugwiritsa ntchito njira zopangira mazira. Zatsopano zimaphatikizapo ulimi wozungulira, komwe zinyalala zimasinthidwa kukhala mphamvu, kugwiritsa ntchito mphamvu zowonjezera, komanso mazira a carbon neutral.6,7,8 Kupita patsogolo kumeneku kumapangitsa kuti zidziwitso za chilengedwe zopanga mazira zipitirire kuwongolera.

Sankhani mazira a dziko losangalala
Kuphatikiza pazakudya zawo zopatsa thanzi, mazira amakhala ndi vuto lochepa la chilengedwe zomwe zimawapangitsa kukhala ogwirizana nawo pazakudya zotsika mtengo, zathanzi komanso zokhazikika. Onjezani mazira pazakudya zanu Tsiku la Zachilengedwe Padziko Lonse kuti mukhale ndi tsogolo labwino kwa anthu komanso dziko lapansi!
Zothandizira
1Ritchie H, Pablo R & Roser M (2022)
3Beal T, Ortenzi F & Fanzo J (2023)
4Bungwe la Chakudya ndi Ulimi la United Nations
8 Grassauer F, Arulnathan V & Pelletier N (2023)
Kufalitsa uthenga!
Bungwe la IEC lapanga zida zapa social media kuti zikuthandizeni kukondwerera Tsiku la Zachilengedwe Padziko Lonse la 2024 ndi mazira. Chidacho chili ndi zithunzi zopangidwa mwapadera, makanema ndi malingaliro a Instagram, Facebook ndi Twitter, onse okonzeka kutsitsa ndikugawana nawo!
Tsitsani zida za World Environment Day (Chingerezi)
Tsitsani zida za World Environment Day (Catalan)
Tsitsani zida za World Environment Day (Chisipanishi)